Boekrecensie: Goed afgestemd 100 jaar radio
Tekst: Hans Pars
Fotografie: Spaarnestad Photo
366 pagina’s rijkelijk geïllustreerd
ISBN: 978905946549
Prijs 19,90
Uitgeverij: Scriptum Publishers Schiedam 2011.
www.scriptum.nl

Vroeger, in mijn prille jeugd, bestond er zo iets als ‘Prentenboeken’, waarin heel veel platen stonden afgedrukt met daarbij altijd een kort stukje verklarende tekst. Het waren deze teksten die me, in herinnering, urenlang aan het dromen konden zetten over het onderwerp die de platen beschreven. Later begreep ik dat wat ik aan het bedenken en dromen was, een soort van ‘beeld denken’ was ofwel de complete realiteit achter het vertoonde voor mezelf openbaar te maken.

Goed afgestemd 100 jaar radio is een zeer recent verschenen publicatie van uitgeverij Scriptum, waarbij meer dan 180 prachtige foto’s en afbeeldingen zijn afgedrukt in een boek dat op de voorkant een radio heeft en zwaar in de hand is, alsof het de zwaarte heeft van een historisch radiotoestel. Afbeeldingen die tevens zijn afgedrukt op super kwaliteitspapier. De verbindende teksten zijn gemaakt door Hans Pars, die tevens verantwoordelijk is voor de keuze van de foto’s en afbeeldingen in het boek.

Hans Pars had in zijn jeugd een vader met liefde voor de radio en wat er daarin en omheen gebeurde. Als 11 jarige werd hij op een bepaalde dag uit zijn bed gehaald waarna zijn vader hem piepjes liet horen, die op de radio waren te ontvangen. Het bleken signalen die werden uitgezonden afkomstig van de allereerste – door de Sovjet Unie – in de ruimte geschoten kunstmaan. Het is hem altijd als een historisch moment bijgebleven. Alle mensen, die de middelbare leeftijd hebben bereikt, zullen zich – al nadenkend – beseffen dat voor hen de radio in de jeugd een veel belangrijker medium is geweest dan de televisie heden ten dage voor de jongeren is. Telkens maar werden we via de berichtgeving op de radio aan het denken gezet om een beeld te vormen bij datgene werd verteld aan de luisteraar.

Maar wie zaten er achter de stemmen, die via de diverse omroepen en buitenlandse stations konden worden gehoord? Sporadisch kwamen we foto’s tegen van presentatoren en uitvoerenden. Slechts diegene die zich beroepsmatig met de radio bezig hielden kwamen binnen de omroepen de anderen tegen, waar weer een stem aan was verbonden. Voor de gemiddelde luisteraar was het een kwestie van beeldvorming, waarbij een echte confrontering tot verbazende reacties kon leiden. Het boek: Goed afgestemd 100 jaar radio is volledig bezaaid met foto’s en afbeeldingen die met het geliefde onderwerp radio te maken hebben.

Samensteller Hans Pars heeft een meesterwerk van het boek gemaakt, waarbij hij een keuze gemaakt heeft uit de honderdduizenden, hem via het Nationale Archief / Spaarnestad Photo, beschikbare foto’s. Ik zie het, al beeld denkend, voor me. Pars zit achter een computer van het Nationale Archief en heeft het zoekprogramma opgestart en voert diverse zoektermen in, waarbij ‘radio’ de voornaamste is. Kassa, vele voorbeelden zijn oproepbaar. Hij heeft er in: Goed afgestemd 100 jaar radio een prachtcollectie van gemaakt waarbij niet alleen een kijkje binnen de radiostudio’s en aanlengende ruimtes wordt getoond, maar ook een grote keuze aan foto’s wordt getoond inzake de radio als object. Zo is de eerste geplaatste foto er een uit mei 1924 waarop een Engelsman is afgebeeld met een ‘hoofdtelefoon’ op zijn hoofd en met in zijn hand een wandelstok. Beiden zijn met elkaar verbonden middels een draad. De wandelstok fungeerde als een eenvoudige antenne om ontvangst op zijn oren mogelijk te maken. Welke foto dan ook in het boek, waarbij telkens een korte maar dragende tekst door Hans Pars is bijgevoegd, stelt me desondanks in staat te gaan turen en beeld denken. Wat de foto’s vertellen veel meer dan alleen wat er op wordt afgebeeld. Een grote hulde aan samensteller Hans Pars voor dit prachtige: Goed afgestemd 100 jaar radio. Een absolute aanrader om te bestellen bij Uw boekhandelaar.

HANS KNOT