Thomas Riegler.
vth Verlag fur Technik und Handwerk
Consumenten
die nu in het bezit zijn van een Plasma of een LCD scherm van een meter
breed en halve meter hoog zullen zeer zeker overwegen om een geupdate
versie van de DVD speler/recorder in huis te willen hebben. Maar welke
versie moet je kopen? Het doet me een beetje denken aan die 'goede ouwe
tijd' toen consumenten liefst drie versies van de videorecorder in
overweging moesten nemen? Koos je voor de video 2000 van Philips of voor
de Betamax van Sony of toch maar meteen voor de vhs versie die door een
aantal fabrikanten op de markt werd gebracht?Van de nieuwe generatie is er ook weer een keuze aanbod met als eerstgenoemde de
Blu-ray Disc (blauwestraal schijf). Het is een optisch mediaformaat dat informatie opslaat op een 120 mm cirkelvormige schijf (de cd/dvd afmeting) met behulp van een blauwe laser van 405 nm golflengte. Standaard dvd's en cd's gebruiken een rode laser met een golflengte van respectievelijk 650 nm en 780 nm. De ingenieurs van Sony en Philips, die de Blu-ray Disc gezamenlijk al ontwierpen in 1995, hadden de taak om een optische vervanger te ontwerpen voor de DV camcorder. Belangrijk was daarbij de wens dat door de gebruiker zelf ook kon worden opgenomen. Massa-replicatie voor distributie van videofilms en data was bij het ontwerp van ondergeschikt belang. Daar het inmiddels, na twaalf jaar, duidelijk geworden is dat de DV markt zal worden vervangen door camcorders uitgerust met een zogenaamd 'solid state' geheugen, hebben de verkopers van Blu-ray Disc de koers moeten verleggen. De in Japan geïntroduceerde Blu-ray Disc is een tafelmodel dat HD-video kan opnemen.
De tijd tussen ontwerp en introductie was bijzonder lang, bijna tien jaar. Dit is mede veroorzaakt door gebrek aan belangstelling binnen de industrie, maar ook door de veel te hoge prijs van de blauwe laser, ongeveer. US$ 1000. De fabricage van blauwe lasers en de basisoctrooien zijn in handen van slechts één (Japanse) fabrikant: Nichia. De kortere golflengte van de gebruikte blauwe laser maakt het wel mogelijk een hogere informatiedichtheid te behalen zodat meer informatie op dezelfde schijf kan worden opgeslagen. Een schijf heeft de capaciteit van ongeveer 25 GB of twee uren van HDTV-audio + -video tussen 36 en 72 Mbps. Het is tevens technisch mogelijk om meerdere lagen boven op elkaar te zetten welke elk 25 GB hebben. Hierdoor is het mogelijk om meer dan 50 GB op één schijf op te slaan. De Blu-ray Disc heeft een beschermlaag van krap 100 micrometer, die in tegenstelling tot de beschermlaag van cd's deel uitmaakt van het lichtpad van de laser.
De eerste BD-discs hadden een folie als beschermlaag, maar tegenwoordig wordt er een coating gebruikt, net zoals bij cd's en dvd's. Ook werden bij de eerste versies ter bescherming tegen krassen en vingerafdrukken de BluRay-discs verpakt in een cartridge. In een later stadium werden deze vervangen, zodat ze qua uiterlijk hetzelfde lijken als de huidige cd's en dvd's. Bovenop de coating van de Blu-ray Disc zit op dit moment ook een harde, krasvaste beschermlaag van enkele micrometers. Door de hoge informatiedichtheid is het niet mogelijk om eenvoudig van aangepaste dvd-replicatieapparatuur gebruik te maken om platen te fabriceren. De concurrent HD/DVD heeft een dikkere beschermlaag en een lagere dichtheid, 17 GB per laag, en kan met minder problemen op bestaande dvd-replicatieapparatuur gefabriceerd worden, omdat HD DVD voortborduurt op de bestaande dvd. HD DVD-spelers kunnen eenvoudig compatibel gemaakt worden met cd en dvd. De concurrerende systemen hebben dus duidelijke voor- en nadelen, zodat het niet goed mogelijk is om aan te geven welk van de twee het zal 'winnen'.
Wie over dit onderwerp meer wil lezen, kan terecht bij het boek 'DVD's Abspielen und aufnehmen' van Thomas Riegler. Het boek is uitgegeven door vth Verlag für Technik und Handwerk, Postfach 22 74 te 76492 Baden- Baden Duitsland. ISBN 978-3-88180-838-5
ROB OLTHOF