Boekrecensie: MUZIEK IN ZWART-WIT

Muziek in zwart-wit, gesprekken met pioniers van de lichte muziek in Nederland.
Cor Gout

240 pagina’s,
illustraties in zwart-wit
gebonden
formaat 22x22 cm.
ISBN 90 5994 144 6
Prijs 24,50 Euro
Uitgeverij Aprilis Zaltbommel, 2006

Toen ik eind december het voornoemde boek in prachtige uitvoering in mijn postbus kreeg wist ik, na een tien minuten lang bladeren en het lezen van het voorwoord, dat hier sprake moest zijn van een zeer gedegen werk, geschreven door Cor Gout. Muziek in Zwart Wit kun je in een tijdperk terug plaatsen dat Nederland gedeeltelijk in ‘zwart wit’ leefde, de dertiger, veertiger en vijftiger jaren zijn voornaam in de verhalen aanwezig. Een tijdperk dat Nederland het voornamelijk financieel moeilijk had en bovendien ook nog eens te maken had met de zeer donkere periode van de Tweede Wereldoorlog. Dan hebben we het over de echte pionierstijd van de lichte muziek in Nederland, die de meeste van ons niet bewust hebben meegemaakt. Een muziekcategorie die, tot nu toe, praktisch niet werd beschreven. Namen weten de 50 plussers allemaal wel te noemen, als men gevraagd wordt naar de personen uit de Nederlandse muziekindustrie uit de tijd van vóór de rock and roll en de tijd van de popmuziek. Maar veel verder dan namen en enkele titels komt men meestal niet. Met het aanschaffen van dit zeer gedegen boek Muziek in Zwart Wit gaat daadwerkelijk de muzikale wereld uit de voornoemde periode geheel open. De periode, die door onze ouders (van dezelfde 50 plussers) deels wel is beleefd via het bezoeken van clubs en optredens van diverse artiesten. Zij, die deels ook zo nu en dan een live optreden verrichtten op de radio. Strijden om de spaarzame plekken die beschikbaar waren in de amusementswereld en je zo eventueel populair te kunnen maken. Dit zonder intense begeleiding van promotie via de televisie en tal van andere publiciteitsmogelijkheden, die er in de huidige tijd wel volop aanwezig zijn. Terug naar de pure beleving van de muziekinspiratie en echte optredens.

De auteur, Cor Gout, heeft altijd een vorm van nieuwsgierigheid gehad naar de periode die de belevingstijd van zijn vader en grootvader was. Hij is daardoor ook geïnteresseerd geraakt in de kunstvormen in die tijden, naar de verhoudingen tussen de kunsten en de maatschappij. Bovendien geeft Cor Gout aan dat hij altijd geïnteresseerd is geweest in mensen die onder moeilijke omstandigheden en vaak tegen de tij in, toch tot de muzikale prestaties kwamen, die men nastreefde. Gout was voorheen programmamaker bij de IKON, alwaar hij in de mid negentiger jaren van de vorige eeuw ondermeer betrokken was bij ‘De Andere Wereld van Zondagmiddag’. Tezamen met Stan Rijven ging hij destijds op pad voor het afnemen van diverse diepgaande interviews. Deels werden ze afgedrukt in het Platenblad. Cor Gout heeft, zo blijkt uit het lezen van Muziek in Zwart Wit, niet alleen een zeer goed luisterend oor, waardoor vooral dieper wordt ingegaan op datgene wordt aangedragen door de persoon die ondervraagd werd. Een vorm van interviewen die ik vaak mis als het gaat om de interviews met artiesten, die ik terugvind in speciale tijdschriften of op sites van allerhande fanclubs.

Ik probeer een boek twee keer te lezen alvorens een recensie te schrijven en bij Muziek in Zwart Wit valt mij vooral het engelen geduld van de auteur op die de personen aan het woord laat, hun gloriedagen doet herleven, hun ongenoegen doet vertellen maar ze ook op het juiste moment dient neer te zetten tot normale normen. Eén voorbeeld wil ik aanhalen, dat me vanaf hoofdstuk één is blijven hangen. Het verhaal van een Joodse zanger die wereldwijd algeheel bewondering kreeg. Desondanks klaagt hij redelijk aan het begin van het hoofdstuk dat hij nooit de betalingen binnen kreeg op de rechten van zijn songs. De auteur ging op dat moment niet op het geklaag in maar verrast de lezer aan het eind van het hoofdsstuk met het gegeven dat de betreffende zanger de songs ook persoonlijk had geleend uit een Joods Gezang Boek dat hij uit een Oostblokland had verkregen.

Welke artiesten komen we zoal tegen in deze uitstekende publicatie Muziek in Zwart Wit? Natuurlijk zijn het er tientallen, die her en der worden genoemd en ook in verschillende hoofdstukken terugkeren, waardoor de kwieke lezer ook de lijntjes, die er tussen de diverse optredende artiesten uit die tijd, kunnen waarnemen. Een opsomming is zondermeer noodzakelijk van de personen die Cor Gout heeft geïnterviewd, en waar van velen inmiddels niet meer onder ons zijn: Leo Fuld, Marcel Thielemans, Theo Ehrlicher (Hawaï muziek en groepen), Pia Beck, Eddy Christiani, Frans Poptie, Sanny Day, Martin Beekmans, Harry de Groot, Johnny Holshuysen, Gregor Serban, Hans Ninaber, Toby Rix, Orkest Malando en het eerder deels door mij als voorpublicatie geplaatste interview met ‘Alles Kenner’ Skip Voogd. Ook is er een speciaal hoofdstuk over de Jordaan Muziek in het boek aanwezig.

Bij het lezen van voornoemde namen zie ik in gedachten bij U vele vragen opdoemen van ‘hoe zat het toch maar weer’ en ‘wat vertelde moeder toch weer over Pia Beck en haar Scheveningen’ of wat was toch de radiolink naar Sanny Day. Ik kan U vertellen, na het lezen van dit prachtige boekwerk, dat al Uw vragen zondermeer een antwoord hebben gekregen, maar nog veel meer dan dat. Het boek Muziek in Zwart Wit, is een kleurrijke herinnering aan de muziekwereld die onze ouders in moeilijke tijden zo intens hebben beleefd.

HANS KNOT 2007