Recensie: Ramses Shaffy - Laat me

Door een uitstekende samenwerking tussen Universal Music en Beeld en Geluid in Hilversum is er andermaal een prachtig document uitgekomen onder de noemer ‘Ramses Shaffy: Laat me’. Liefst 2 CD’s en 2 DVD’s vol met materiaal van de chansonnier, die ondermeer ook schrijver, componist en levenskunstenaar is. Meer dan 100 nummers verwarmen de vier documenten tot het uiterste. Op de CD’s staan de vele mooie nummers die Shaffy, in diverse samenwerkingsvormen in de afgelopen decennia heeft opgenomen. Natuurlijk staat zijn allereerste grote hit ‘Sammy’ als een huis, en dat al meer dan veertig jaar lang. Ook andere nummers als ‘Zing, vecht,huil, bid, werk en bewonder’ grijpen je meteen aan. Maar ook bijvoorbeeld het mooie duet ‘Pastorale’, dat Ramses met Liesbeth List in 1968 opnam en een lied dat in samenwerking tussen Lenneart Nijgh en Boudewijn de Groot tot stand kwam. Bovendien een lied dat anno 2009 direct weer de luisteraar bij de eerste tonen bij de oren pakt. Een andere groot succes, dat van herkomst een Frans chanson, is ‘ Aan de andere kant van de heuvel.’ Maar ook minder bekenden nummers trekken op CD1 meteen de aandacht wanneer Ramses eigen composities ten gehore brengt als ‘Josje’, ‘De trein naar het noorden’ en ‘We leven nog’. De eerste CD bevat 22 songs die als origineel bestempeld kunnen worden, waaronder het door Henk Temming en Henk Westbroek geschreven: ‘Vier Films’, een song waarin Ramses Shaffy wordt begeleid door Het Goede Doel.

Na het intens beluisteren van de eerste CD besefte ik me wel degelijk dat er hier sprake moest zijn van een uniek document, mede omdat alleen het bekendere en minder bekende werk voorbij was gekomen als een grote warme deken. Het was tijd om de muziek van Ramses Shaffy even aan de kant te leggen en een in 2003 door Basart Uitgeverij uitgegeven boek over Ramses Shaffy’s leven: ‘Naakt in de orkaan’, erbij te pakken.

Ramses Shaffy, afkomstig uit een zeer korte relatie tussen een Egyptische diplomaat en een Poolse Gravin van Russische afkomst, werd deels door zijn moeder in Frankrijk opgevoed. Maar nadat zijn moeder tbc kreeg kwam Ramses naar Nederland om via de interventie van een tante in een kindertehuis in Utrecht terecht te komen, waarna hij vervolgens in een pleeggezin terecht kwam in Leiden. Een reis vanaf Parijs, die eerder werd gememoreerd bij het noemen van het prachtige lied ‘De trein naar het noorden.’

Na de middelbare school te hebben doorlopen werd Ramses in 1952 aangenomen op de Amsterdamse toneelschool en volgde in 1955 zijn eerste debuut als acteur bij de Nederlandse Comedie. Shaffy dacht enkele jaren later het geluk te gaan zoeken als filmacteur in Rome, wat valse hoop was. Rollen bleken er niet voor hem weggelegd. In 1964 richtte hij de theatergroep ‘Shaffy Chantant’ op waarbij je kunt stellen dat hij in het juiste nest terecht kwam met collega’s die spoedig heel goede vrienden werden: Liesbeth List, Louis van Dijk en Thijs van Leer. Dit bracht hem in de wereld waar songs niet alleen op het toneel ten gehore werden gebracht maar ook op de plaat werden vastgelegd, in de radiostudio werden opgenomen voor uitzending en ook de televisiestations veelvuldig een bezoek van Ramses en de zijnen kregen.

CD2 brengt dan ook alleen nummers die tot nu toe, in de vorm als op deze cd, niet aan het vinyl of op CD zijn vastgelegd. Natuurlijk komt er een aantal nummers voorbij die overbekend zijn maar het merendeel trekt de totale aandacht omdat de arrangementen anders zijn dan wel het een onbekend nummer is. Zoals gezegd afkomstig uit het enorme archief van Beeld en Geluid in Hilversum, waar veel materiaal van de publieke omroepen, als het gaat om Ramses Shaffy, gelukkig bewaard is gebleven. Zo ondermeer uit het KRO radio programma ‘Nu Hoor ik het ook’ uit de jaren tachtig, materiaal van het Holland Festival uit 1969 of uit het prachtige AVRO programma ‘Easy Listening’. Maar ook registraties uit de musical ‘De man van La Mancha’ en het Cabaret Festival in Scheveningen zijn teruggevonden in de archieven en hebben een welverdiende plek op CD2 gekregen.

Maar eigenlijk is het bij het einde van CD2 pas het begin van nog veel meer heerlijks want de warme gloed blijft wanneer je de eerste DVD gaat afspelen. Een zeer mooie registratie van Shaffy Chantant maar ook vele andere mooie songs in prachtige beelden door diverse regisseurs destijds aan de beeldband zijn toevertrouwd. Beelden zowel in zwart wit als kleur, gemaakt in Madurodam en eigenlijk tegelijkertijd in Amsterdam, waar Ramses zijn hart totaal aan heeft verloren. En de prachtige beelden worden voortgezet op DVD 2 waarbij een live optreden van Ramses en zijn hartsvriendin Liesbeth List is vastgelegd. Ze zijn zowel beiden solo als in duet te horen met tal van successen. Zelf was voor mij zeer verrassend de registratie van ‘Ramses Shaffy zingt Frank Sinatra’, een optreden die ik destijds gemist heb en waarvan ik zelfs niet op de hoogte was. Tal van Bonussen werden aan de DVD’s toegevoegd, waaronder een interview uit de vroege jaren zestig van de vorige eeuw, gedaan door Ronnie Tober. Verder een ontmoeting met Ramses in Theater Carré waar hij prachtig werd geïnterviewd door Martin Simek. Tot slot een bezoek van Ivo Niehe, die Ramses Shaffy eerder deze eeuw met een bezoek verraste in het Sarphati Huis in Amsterdam.

Ramses Shaffy: ‘Laat me’

2 CD-box Cat. Nr: 271 895-1 Prijs 16,95 Euro
2 DVD-box Cat. Nr: 272 188-2 Bijna 6 uur aan materiaal voor 21,95 Euro
Uitgave Universal en Beeld en Geluid 2009

HANS KNOT
HANS KNOT