Geheimsender is exact vertaald in het Nederlands Geheime Zenders , hetgeen beslist niet de lading van dit nieuwe boek, uitgegeven door Verlag für Technik und Handwerk GmbH, dekt maar een algemeen gebruikelijke naamgeving is voor niet officiële stations , die gebruik maken van frequenties buiten toewijzing van de Internationale Telecommunicatie Unie om. Allerlei categorieën zou je kunnen invoeren: piraten zender, vrije radio, kraakradio, strijdradio en ga zo maar door. De schrijvers van Geheimsender hebben uitgebreid research gedaan om een zo uitgebreid mogelijk overzicht te geven van de historie op dit gebied. Het eerste hoofdstuk is een beschrijving van het ontstaan van de vroege vorm van deze vorm van radio, in de periode tussen 1914 en 1939, waarbij ze dan ook de naam Politieke Ondergrondse Radiostations introduceren. In het prille begin van het radiotijdperk werd dan ook al vrij snel duidelijk welke invloed de radio zou kunnen hebben als overdrager van berichten en propagandaboodschappen. Lenin heerste in Rusland en liet door hem geschreven brieven via een radiozender uitstralen omdat hij door had dat de enorme hoeveelheden analfabeten op deze manier bereikt en vooral beïnvloed konden worden met zijn toekomst muziek .
Maar ook de ontwikkelingen in de diverse staten van het Duitse Rijk worden zeer goed door de auteurs Rainer Pinkau en Hans Weber, beschreven. Al voor 1920 zagen de communistische en socialistische vakbewegingen het nut van het nieuwe medium om de arbeiders te bereiken en vooral te bewerken met hun dwangmatige boodschappen, hoewel het nog vele jaren zou duren alvorens echt tot het maken van programma s over kon worden gegaan. De eerste echte Duitstalige Geheimsender dateert van 1934 toen via de korte golf "Der Sender der Schwarzen Front" actief werd via uitzendingen in de korte golf band. Het werd gerund door Otto Strassner, één van de eerste afvalligen die Hitlers NSDAP verliet om een oppositionele organisatie op te richten en de radio als open medium gebruikte zijn boodschap uit te dragen.
Iedere nieuwe week werd er een nieuwe rede opgenomen die telkens herhaald werd. Daarnaast werden er allerlei krantenartikelen, belangrijk inzake de toenmalige toestand in de wereld voorgelezen waardoor men een andere blik op de betreffende zaken kreeg dan Hitler en de zijnen verspreidden onder de Duitsers.
De Nazi's hadden zelf direct na de machtsovername in 1937 al twee sterkte kortegolf zenders ingezet om het uur van de grote afrekening aan te kondigen gericht op de volkeren in de naburige landen. Zes jaar later was het aantal door de Nazi's gebruikte zenders al gestegen tot een paar honderd. In 1937 was er een station dat zich "Die Stimme der Freiheit" noemde en anti fascistische berichtgeving als hoogtepunt van haar programma's had. De Gestapo greep in waarbij via het inzetten van een stoorzender met een hoge pieptoon op een frequentie direct naast die van Die Stimme der Freiheit, waardoor het beluisteren van die programma s onaangenaam werd gemaakt.
De Duitse regering zag de angstinvloeden van de Geheimsender en bracht een wet in werking op 24 november 1937 die bekend stond als Sende und Empfangsverbote . Bij het betrappen door Gestapo was er sowieso voor de bezitter van een zender de weg naar het Tuchthuis en eventueel was er zelfs een directe plaatsing in de gevangenis beschikbaar.
Hoofdstuk twee is er ruimte voor de periode van de Oorlogsjaren 1939-1945 waarin vele Geheimsender in geheel Europa worden beschreven. En andermaal de Duitsers een belangrijke hoofdrol speelden. Zo werd door Duitse Nationaal Socialisten het station Patris Radya gerund, een radiostation dat het Griekse volk (Station Vaderland betekende immers de naam) de weg moest leiden tegen de Engelsen. Zo werd er een speciale uitzending verzorgd waarin de Grieken werden gewaarschuwd om beslist geen drup water meer te drinken uit de kranen daar de Engelsen al het water in het land hadden besmet om op die manier op grootschalige wijze tyfus te veroorzaken. Daarbij tegelijkertijd de Grieken te benadrukken dat hun religieuze achtergrond van enorm belang in samenhorigheid kon zijn in strijd tegen de vijand . Maar er zijn veel meer stations die uit die periode door de auteurs onder de aandacht van de lezer worden gebracht.
Vervolgens is de periode Propagandawapen van de Koude Oorlog (1945-1972) aan de beurt, waarbij ook de stations RIAS en Deutschlandfunk niet worden overgeslagen die pro Amerikaanse uitzendingen gingen verzorgen die dan weer konden worden ontvangen in het toenmalige DDR, dat communistisch gericht geleid werd. Uiteraard was ook de propagandaradio een belangrijk wapen toen in 1956 de opstand in Hongarije een feit werd en de Patrioten werden opgeroepen de strijd om de vrijheid aan te gaan via het voeren van revolutie tegen het communistische bewind en de troepen van de Sovjet Unie.
De hedendaagse vorm van Geheimsender wordt door de auteurs zeker niet vergeten. Men gaat, alfabetisch op naam van landen, in op de laatste 10 jaren van de radiogeschiedenis waarbij vaak vanuit het buitenland programma s verzorgden gericht op landen waar brandhaarden en politieke mistanden zijn, dan wel waren. Nemen we Cuba als voorbeeld dan leren we vrij snel dat het niet alleen gaat om het wel overbekende Radio Marti dat propaganda uitzendingen verzorgt gericht op het Cubaanse volk maar dat ook stations als Conversando Entre CubanosForo Militair Cubano, Radio Revista Lux en Voz de la Junta Patriótica Cubana met regelmaat zijn te beluisteren.
Liefst 163 pagina's lang wordt mijn volledige aandacht getrokken bij het lezen van dit boek
Geheimsender door Rainer Pinkau en Hans Weber. Een SiebelVerlag Fachbuch dat in de boekhandel is te bestellen onder ISBN 3-88180-639-3 Maar het is ook rechtstreeks te bestellen bij vth-Bestellservice en wel via e mail service@vth.de
De verkoopprijs exclusief verzendkosten zijn Euro 16,80
HANS KNOT